In 1840 heeft de gemeente Oss 691 huizen met 4.000 inwoners. Om de ontwikkeling van de leefgebieden in de regio te zien, kunt u in de interactive topografische kaart hieronder de schuifbalk bewegen om te wisselen tussen die van 1840 en 2018. [h5p id=”2″] In 1840 is de verdeling van bewoners naar dorp/buurtschap naar aantal  huizen is als volgt: Dorp/buurtschap Huizen Inwoners Oss en buurtschap Heuvel 189 1.113 Buurtschap Schaijk 66 712 Achterschaijk 22 118 Horzak 13…

Richting de opheffing van het uitbreidingsverbod door koning Willem II in 1840 groeit ook het Karmelietenkooster in Boxmeer. Dat was de eerste Nederlandse karmelieten-orde uit 1672 na de reformatie, toen alle oude karmelietenkloosters waren verdwenen. Opvallend detail van het klooster is dat de fraaie voorgevel van het klooster aan de tuin en niet aan de straatzijde ligt. Op deze wijze drukten de Karmelieten uit dat ze wel in de wereld, maar niet van de wereld zijn. Tijdens de groei ontstaat er een kennelijke machtsstrijd tussen prior Anastasius van Werde en abt Augustines van Uden. Van Werde klaagt bij de prior-generaal over zijn collega, waarop de prior-generaal besluit van Uden naar de nieuwe vestiging in Zenderen te sturen. Daar willen de Karmelieten zich vestigen, omdat –net als in Oss later– ook daar de (textiel-)industrie enorm groeit en daarmee het aantal arme en sociaal achtergestelde arbeiders. Met zijn besluit slaat de prior-generaal twee vliegen in één klap; hij is van het gedoe in Boxmeer af en geeft een impuls aan de ontwikkeling van Zenderen, aangezien van Uden (wel) als krachtig bestuurder te boek staat. Hij maakt zijn faam waar, en uiteindelijk erkent ook van Werde dat succes, zodat hij hem in 1855 voordraagt…

  De bouw komt eind 1929 gereed en is ontworpen als intiem vierhoekig convent rondom een fraaie binnentuin, waardoor een bescheiden, ingetogen en echt kloosterlijke Karmel ontstaat. Bij de bouw wordt materiaal gebruikt dat vrijkomt uit de afbraak van het oude het voormalig R.K. Canisiusziekenhuis dat op die plaats stond. Hij is veeleisend en stelt strenge regels op. Zo begint de dag steevast om kwart over vijf met gebed en meditatie, ook als Brandsma tot half twee in de nacht heeft zitten werken. Hij verdraagt geen broeders die zich ‘drukken’ en hij verzet zich tegen het voorstel om broeders die aan de universiteit studeren vrij te stellen van het dagelijks koorgebed. In 1942 zal hij in Doddendael gevangen genomen worden. Bronnen: Karmelklooster Doddendaal en de universiteit (2013). Huis van de Nijmegense geschiedenis. URL: https://www.huisvandenijmeegsegeschiedenis.nl/info/Karmelklooster_Doddendaal_en_de_universiteit

#MeToo avant la lettre? Het zal nog tot 2010 duren voor de katholieken (gedwongen) durven kijken naar de misstanden in eigen gelederen. En nog 6 jaar vooraleer conclusies worden getrokken. En niet alleen naar de feitelijke misbruikers, maar vooral ook naar de rol van de kerkelijke zielzorgers en bestuurders die dat –al dan niet stilzwijgend– lieten bestaan, en de vaak permanente gevolgen voor de slachtoffers. Datzelfde geldt voor Oss. Terwijl de jood snoeihard wordt aangepakt door de impopulaire Nederlanders met nazi-sympathiën, blijven Osse katholieke kerk en volk oorverdovend stil over hun priesters. En voeden daarmee onbedoeld de snode plannen van de NSB-ers. Al weet men wel beter; immers kent iedereen wel een slachtoffer in eigen fabriek, kerk of gezin. Het gebeurt en gonst al lang vóór 1938. Het komt het…

De dag ervoor, op 19 januari 1942, werd hij in zijn klooster aan de Doddendaal te Nijmegen gearresteerd. Hij was net terug van zijn rondreis langs de kranten en overlegde op dat moment met zijn vriend Gerard Bodewes, tevens de directeur van dagblad De Gelderlander, over  de voortgang van het verzet. Ook wilde hij het advies van Titus Brandsma over de benoeming van een nieuwe hoofdredacteur bij zijn krant, waarbij hij vanuit Den Haag onder zware druk werd gezet een NSB’er te benoemen. Uiteindelijk zou Bodewes zijn laatste…