Foto van rond 1920 van de zaal van Bondsgebouw Oss op den Heuvel (Hotel de Gouden Leeuw)

1921 – Opening leeszaal met bibliotheek, eerst in het Bondsgebouw op den Heuvel, vanaf april in Villa Josina in de Molenstraat

/door

Op 1 maart 1921 is het dan zover;  de “Openbare Leeszaal en Boekerij op Roomsch katholieke grondslag” –waarvoor Titus Brandsma zich al vanaf 1919 inzette– wordt geopend. Eerst tijdelijk in het Bondsgebouw op den Heuvel. (Dat was Hotel De Gouden Leeuw, waarvan de achterkant op de plaats was waar nu de ingang van De Schakel is, en de ingang op den Heuvel).

Foto uit 1934 van Hotel De Gouden Leeuw annex Bondsgebouw, op den Heuvel in Oss

Hotel De Gouden Leeuw annex Bondsgebouw, op den Heuvel in Oss (1934)

Vanaf april van dat jaar wordt de leeszaal en bibliotheek verplaatst naar Villa Josina in de Molenstraat (op de plaats waar nu het TBL staat), die de karmelieten hadden geërfd van Jan Jurgens.

Foto uit 1925 van Villa Josina aan de Molenstraat in Oss

Villa Josina aan de Molenstraat in Oss in 1925

De bibliotheek begint met 2.000 boeken en 70 tijdschriften. Daarvan is een groot aantal geschonken door de karmelieten die ze uit hun kloosterbibliotheek haalden. Bij de keuze van de boeken, tijdschriften en kranten houdt Titus zich aan de richtlijnen van Rome over “verboden” boeken, de Index librorum prohibitorum. (Dat betekende dat behalve Luther en Calvijn, ook werken van onder andere Erasmus, Kant, Spinoza en Galileo Galilei waren verboden). Dat gaat sommigen niet ver genoeg. Die zouden liever ook de “antirevolutionaire” krant “De Standaard” en de wekelijkse sportbladen uit de leeszaal willen weren.

De openbare leeszaal die Titus in zijn tijd van de grond hielp en zich verder heeft ontwikkeld, is een waardevol en onmisbaar ‘vormingsinstrument’ geworden voor de gemeenschap van Oss, waaruit de huidige bibliotheek is voortgekomen. Wat betreft zijn werk en kennis in het bibliotheekwezen heeft Titus Brandsma na 1925 nog als docent wijsbegeerte gewerkt voor cursisten van de opleiding tot leeszaal-personeel in o.a. Nijmegen en Sittard.

Meer informatie is te vinden in het eerste van de drie artikelen over de oorsprong van onze parochie:

Bronnen: